Nghỉ việc trước thời hạn hợp đồng là quyết định mà nhiều người lao động có thể phải đối mặt vì lý do cá nhân, công việc mới hoặc môi trường làm việc không còn phù hợp. Tuy nhiên, việc này không chỉ đơn giản là chấm dứt hợp đồng mà còn liên quan đến quyền lợi, nghĩa vụ và một số rủi ro pháp lý. Bài viết này sẽ cung cấp những thông tin cần thiết để bạn hiểu rõ hơn về vấn đề nghỉ việc trước hợp đồng.
Quy định pháp luật về nghỉ việc trước thời hạn hợp đồng
Theo Điều 35 Bộ luật Lao động 2019, người lao động có quyền nghỉ việc trước thời hạn hợp đồng được quy định như sau:
Quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động của người lao động
1. Người lao động có quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động nhưng phải báo trước cho người sử dụng lao động như sau:
a) Ít nhất 45 ngày nếu làm việc theo hợp đồng lao động không xác định thời hạn;
b) Ít nhất 30 ngày nếu làm việc theo hợp đồng lao động xác định thời hạn có thời hạn từ 12 tháng đến 36 tháng;
c) Ít nhất 03 ngày làm việc nếu làm việc theo hợp đồng lao động xác định thời hạn có thời hạn dưới 12 tháng;
d) Đối với một số ngành, nghề, công việc đặc thù thì thời hạn báo trước được thực hiện theo quy định của Chính phủ.
2. Người lao động có quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động không cần báo trước trong trường hợp sau đây:
a) Không được bố trí theo đúng công việc, địa điểm làm việc hoặc không được bảo đảm điều kiện làm việc theo thỏa thuận, trừ trường hợp quy định tại Điều 29 của Bộ luật này;
b) Không được trả đủ lương hoặc trả lương không đúng thời hạn, trừ trường hợp quy định tại khoản 4 Điều 97 của Bộ luật này;
c) Bị người sử dụng lao động ngược đãi, đánh đập hoặc có lời nói, hành vi nhục mạ, hành vi làm ảnh hưởng đến sức khỏe, nhân phẩm, danh dự; bị cưỡng bức lao động;
d) Bị quấy rối tình dục tại nơi làm việc;
đ) Lao động nữ mang thai phải nghỉ việc theo quy định tại khoản 1 Điều 138 của Bộ luật này;
e) Đủ tuổi nghỉ hưu theo quy định tại Điều 169 của Bộ luật này, trừ trường hợp các bên có thỏa thuận khác;
g) Người sử dụng lao động cung cấp thông tin không trung thực theo quy định tại khoản 1 Điều 16 của Bộ luật này làm ảnh hưởng đến việc thực hiện hợp đồng lao động.
Quyền lợi của người lao động khi nghỉ việc trước thời hạn hợp đồng
Khi người lao động xin nghỉ việc trước thời hạn hợp đồng, họ vẫn có quyền được hưởng một số quyền lợi nhất định tùy theo điều khoản trong hợp đồng lao động và quy định pháp luật. Người lao động có quyền nhận được tiền lương và các khoản trợ cấp đã thỏa thuận trong hợp đồng lao động đến thời điểm nghỉ việc, cụ thể:
- Tiền lương chưa được thanh toán: Người lao động có quyền nhận tiền lương chưa được thanh toán đến thời điểm nghỉ việc.
- Tiền trợ cấp thôi việc: Theo Điều 46 Bộ luật Lao động, lao động làm việc đủ 12 tháng sẽ được hưởng trợ cấp thôi việc khi nghỉ việc.
- Tiền phép năm chưa nghỉ hết: Người lao động sẽ được thanh toán tiền lương cho số ngày phép chưa nghỉ, theo Điều 113 Bộ luật Lao động 2019.
- Tiền trợ cấp thất nghiệp: Trong vòng 3 tháng sau khi nghỉ việc, người lao động có thể nộp hồ sơ để nhận trợ cấp thất nghiệp từ quỹ BHXH, nếu đủ điều kiện.
Nghĩa vụ của người lao động khi nghỉ việc trước thời hạn hợp đồng
Theo Điều 40 Bộ luật Lao động 2019, nghĩa vụ của người lao động khi nghỉ việc trước thời hạn hợp đồng được quy định như sau:
Nghĩa vụ của người lao động khi đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động trái pháp luật
- Không được trợ cấp thôi việc.
- Phải bồi thường cho người sử dụng lao động nửa tháng tiền lương theo hợp đồng lao động và một khoản tiền tương ứng với tiền lương theo hợp đồng lao động trong những ngày không báo trước.
- Phải hoàn trả cho người sử dụng lao động chi phí đào tạo quy định tại Điều 62 của Bộ luật này.
Hướng dẫn xử lý khi muốn nghỉ việc trước thời hạn hợp đồng
Khi muốn nghỉ việc trước thời hạn hợp đồng, người lao động cần thực hiện các bước đúng quy trình để bảo vệ quyền lợi của mình. Dưới đây là các bước cần lưu ý để đảm bảo việc nghỉ việc diễn ra suôn sẻ và hợp pháp.
Bước 1: Thông báo trước cho nhà tuyển dụng: Người lao động cần thông báo bằng văn bản cho nhà tuyển dụng ít nhất 30 ngày trước khi nghỉ việc (hoặc theo thỏa thuận trong hợp đồng).
Bước 2: Xem xét các điều khoản trong hợp đồng: Đọc kỹ các điều khoản liên quan đến việc nghỉ việc trước thời hạn để tránh vi phạm và mất quyền lợi.
Bước 3: Hoàn thành công việc và bàn giao: Cần hoàn thành công việc đang dang dở và bàn giao cho người kế nhiệm một cách đầy đủ.
Bước 4: Làm thủ tục nghỉ việc: Người lao động cần làm các thủ tục nghỉ việc chính thức, bao gồm ký biên bản thanh lý hợp đồng và nhận các khoản tiền lương, trợ cấp.
Bước 5: Giải quyết quyền lợi: Kiểm tra các quyền lợi liên quan như trợ cấp thôi việc, phép năm chưa nghỉ và trợ cấp thất nghiệp (nếu có).
Những rủi ro khi nghỉ việc trước thời hạn hợp đồng
Nghỉ việc trước thời hạn hợp đồng có thể mang lại một số rủi ro mà người lao động cần cân nhắc kỹ trước khi quyết định, cụ thể:
- Mất quyền lợi hợp đồng: Người lao động có thể bị mất các quyền lợi đã thỏa thuận trong hợp đồng như trợ cấp thôi việc.
- Bồi thường thiệt hại: Nếu vi phạm hợp đồng, người lao động có thể phải bồi thường thiệt hại cho công ty.
- Ảnh hưởng đến uy tín nghề nghiệp: Việc nghỉ việc đột ngột có thể làm giảm uy tín của người lao động trong mắt các nhà tuyển dụng sau này.
- Không đủ điều kiện nhận trợ cấp thất nghiệp: Nếu không đủ điều kiện, người lao động sẽ không nhận được trợ cấp thất nghiệp từ quỹ bảo hiểm xã hội.
Lời khuyên khi nghỉ việc trước thời hạn hợp đồng
Khi quyết định nghỉ việc trước thời hạn hợp đồng, người lao động nên xem xét và thực hiện đúng các bước để tránh rủi ro và bảo vệ quyền lợi của mình. Dưới đây là một số lời khuyên hữu ích:
- Thông báo sớm với nhà tuyển dụng: Người lao động cần thông báo ít nhất 30 ngày trước khi nghỉ việc để tạo điều kiện cho công ty tìm người thay thế.
- Đọc kỹ hợp đồng: Bạn phải kiểm tra các điều khoản trong hợp đồng để hiểu rõ quyền lợi và nghĩa vụ khi nghỉ việc trước thời hạn.
- Giữ mối quan hệ tốt với công ty: Bạn nên nghỉ việc một cách chuyên nghiệp để duy trì mối quan hệ tốt, tránh ảnh hưởng đến uy tín sau này.
- Xử lý các quyền lợi hợp pháp: Bạn cần đảm bảo nhận đầy đủ các khoản tiền lương, trợ cấp và phép năm chưa nghỉ.
- Xem xét các cơ hội mới: Trước khi nghỉ việc, bạn hãy chắc chắn đã có công việc mới hoặc một kế hoạch rõ ràng để tránh gián đoạn thu nhập.
Kết luận
Nghỉ việc trước thời hạn hợp đồng là quyết định quan trọng và có thể ảnh hưởng đến quyền lợi cũng như nghĩa vụ của người lao động. Để tránh rủi ro và đảm bảo quyền lợi hợp pháp, người lao động cần nắm vững các quy định trong hợp đồng lao động, thông báo trước với nhà tuyển dụng và thực hiện đầy đủ các thủ tục cần thiết. Bạn hãy cân nhắc kỹ lưỡng và chuẩn bị chu đáo trước khi đưa ra quyết định nghỉ việc nhé!
